YÜKSEKÖĞRETİM ARAŞTIRMALARINDA YETENEK  – Tez Hazırlatma – Tez Yaptırma – Tez Yaptırma Fiyatları – Tez Örnekleri – Ücretli Tez Yazdırma – Tez Yaptırma Ücreti

YÜKSEKÖĞRETİM ARAŞTIRMALARINDA YETENEK 

Bu bölümün amacı, yüksek eğitim araştırmalarında yetenek yaklaşımının önemine dair bir genel bakış sağlamaktır. Yetenek yaklaşımı, daha sonra ilişkisel-politik bir bakış açısıyla kavramsallaştırılsa da, bireysel refahı değerlendirmenin temeli olarak özgürlüğü kullanarak yaşam kalitesini değerlendirmek için oluşturulmuş buluşsal bir çerçevedir.

Bir yetenek, bir bireyin değer vermek için nedeni olan hayatı elde etmek için seçmesi gereken gerçek fırsatlar kümesi olarak tanımlanabilir. Yetenekler potansiyel olarak tanımlanırken, fiili gerçekleşmeleri işlevsellik olarak tanımlanır.

Kalkınma ekonomisi alanında doğan yetenek yaklaşımının kullanımları, özellikle yüksek öğretim sistemlerindeki sosyal adalet ve eşitsizliklerle ilgilenen akademisyenler için beşeri sermaye teorisine bir alternatif olarak, bir dizi alanda kamu politikasına kadar genişlemiştir.

Yetenekler yaklaşımının uygulanması, yüksek öğretime katılımın genişletilmesi, toplumsal cinsiyet ayrımcılığı, müfredat tasarımı veya öğrenci seçimleri gibi konularda sık sık kullanılmaktadır, ancak işlevsel hale getirilmesi sorunu henüz tam olarak çözülmemiştir.

Yaklaşım genellikle, genel eleştirilerine, aşırı bireyselleşmesine ve rolünü normatif bir merceğin biriyle sınırlayan liberal matrise yanıt veren daha güçlü bir teori ile birleştirilir.

Bununla birlikte, Nussbaum’un evrensel yetenekler listesinin benimsenmesi, sosyal adalet için asgari bir eşik olma amacı uzlaşmaya dayalı olmasa da, yüksek öğretimde teorik bir yapı olarak yetenek yaklaşımının daha kendi kendine yeten bir rolüne izin vermiştir.

Bu bölüm, yetenek yaklaşımının her iki versiyonunun kısa bir açıklamasını sunarken, onun güçlü ve zayıf yanlarını, uygun metodolojik yaklaşımları ve tekrar eden eleştirileri tartışacaktır.

İnsani gelişme perspektifinden yüksek öğretimi ele alarak, alanda ortaya çıkan bir teorik çerçeve olarak yetenek yaklaşımının potansiyeli hakkında bilgi vermeyi amaçlamaktadır.

İNSANİ GELİŞİM YAKLAŞIMI

Yetenek kavramının doğuşu 1979’da derslerinde izlenebilir. Eşitlik ve adalet, siyaset bilimciler ve filozoflar arasında uzun zamandır paylaşılan endişeler olsa da, sorunun cevabı, soruyu soran kişinin değerlerine bağlıdır; başka bir deyişle, kişinin bakış açısı, farklılığın eşitsizliğe dönüşmesine izin verir ve bunun tersi de geçerlidir.

Cevap, özgürlük eşitliği gibi görünüyor, çünkü yetenek gerçekten bireysel özgürlüğün bir ölçüsüdür ve Birleşmiş Milletler İnsani Gelişme Endeksi’nin arkasındadır.

Yetenek yaklaşımı, yaşam kalitesi hakkında yargılarda bulunmak için kaynaklara ve faydacı temelli biçimlere alternatif olarak önerilen normatif bir değerlendirme yaklaşımıdır.

İki temel iddiada bulunur: refaha ulaşma özgürlüğünün birincil ahlaki öneme sahip olduğu iddiası ve refahı değerlendirmenin yolunun insanların yeteneklerini, yani yapmak ve sahip oldukları şey olmak için gerçek fırsatlarını ölçmek olduğu iddiasıdır.

O halde özgürlük, yalnızca maddi değeri açısından değil, aynı zamanda güçlendirme potansiyeli açısından da önemlidir, çünkü özgürlük, kişinin değerli sonuçlarına ulaşmanın aracıdır.

Sen’e göre, “Bir kişinin değer vermek için nedeni olan işlevleri yerine getirme yeteneği, sosyal düzenlemelerin değerlendirilmesine genel bir yaklaşım sağlar ve bu, eşitlik ve eşitsizliğin değerlendirilmesine özel bir bakış açısı sağlar”.

Yükseköğretim ve Bilim Dergisi
YÖK Akademik
Yükseköğretim Dergisi
YÖK giriş
Universite Araştırmaları Dergisi
YÖKSİS
Yükseköğretim Araştırmaları
yök’ten açıklama son dakika 2022

Bir yetenek, kişinin değer vermek için bir nedeni olan bir hayatı yaşamak için sahip olduğu tözsel özgürlüktür, yani çeşitli varlıklara ve durumlara ulaşma olasılığı, gerekli tüm koşulların hakiki hale gelmesi için sağladığı bir fırsattır. Dolayısıyla, potansiyel alemde bir yetenek yer almaktadır.

Sen’in kavramsallaştırmasındaki bir diğer önemli kavram da işlevselliktir. İşleyiş, kişinin yeteneklerinin kullanılmasından kaynaklanan bir eylem veya olma durumudur. Bir yetenek potansiyel ise, işleyiş o potansiyelin sonucudur. Birkaç yeteneğin birleşimi, yetenek seti olarak belirlenir ve insani gelişme perspektifinde değerlendirilmesi gereken potansiyel alandır.

Yetenek seti ve çeşitli işlevler arasında aracılık yapmak, kişinin bir yeteneği işlevselliğe dönüştürmesine izin veren dönüştürme faktörleridir. Buna göre üç tür dönüştürme faktörü vardır: kişisel, sosyal ve çevresel.

Kişisel dönüşüm faktörleri, zeka veya fiziksel özellikler gibi bireye içsel olanlardır. Sosyal dönüşüm faktörleri, kişinin hayatı üzerinde gücü olan sosyal normlar, kamu politikaları ve kurumlarla ilgilidir.

Bunlara bir örnek, kültürel değerlerin bir ürünü olarak anlaşılan toplumsal cinsiyet olacaktır. Son olarak, çevresel dönüşüm faktörleri iklim, konum, erişilebilirlik ve kişinin yaşadığı yerle ilgili diğer faktörlerle ilgilidir. Dönüştürme faktörleri, insan çeşitliliğini ve bağlamsal özgüllüğü hesaba kattıkları için yetenek yaklaşımında çok önemli bir rol oynar.

Sen’in yetenekler formülasyonundaki “özlü özgürlükler” ifadesini haklı çıkarırlar, çünkü dönüştürme faktörleri, aynı işlevi gerçekleştirmek için farklı miktarlarda veya türde kaynaklara ihtiyaç duyan farklı insanlara dikkat çeker. Burada Sen, kaynakların eşitliğini destekleyen refah teorileri hakkında bir eleştiri yapıyor, çünkü ikincisi mutlaka eşit sonuçlara yol açmayacaktır.

Dönüştürme faktörlerinin yanı sıra, aile içindeki servet dağılımına ve ilişkisel bakış açılarındaki farklılıklara (örneğin, toplum içinde utanmadan neyin gerekli olduğu konusunda kültürel farklılıklar) dikkat edilmesi gerektiğine işaret eder.

Kaynaklar, gelir veya çıktılar açısından refah düşünüldüğünde, tüm bu yönler dikkate alınmaz. Başka bir deyişle, bir dönüşüm faktörü, belirli bir kaynaktan ne kadar yararlanılabileceğini şekillendirir. Bunun klasik bir örneği bisiklet sürmektir.

Bir kişi bisiklete sahip olabilir, ancak çeşitli nedenlerle bu, bisiklete binebileceği anlamına gelmez. Nasıl yapacağını bilmiyor olabilir veya yaşadığı yerde bisiklete binmek yasak olabilir. Bu nedenle, istediği zaman bisiklete binme yeteneğini (gerçek fırsat) destekleyen, dönüştürme faktörleriyle birleşen kaynak erişimidir. Bisikletine gerçekten binmesi, biz buna işlev diyoruz.

Çünkü özgürlüğün iki yönü vardır: fırsat, mevcut olan belirli bir fırsata atıfta bulunur ve prosedürel, faillikle ilgili olan, seçilen hedeflerin peşinden koşmak gerekir.

Şimdiye kadar sadece yetenek tanımının fırsat yönüne odaklandık, ancak Sen aynı zamanda insanların belirli bir fırsata değer vermek için nedenleri olduğunu, yani bir şeyin, kısıtlayıcı dış etkenlerden bağımsız olarak içsel ve bireysel nedenlerle başarmaya değer olduğunu vurguluyor. 

Burada, yeteneğin diğer yönüne, kişinin seçim yapmasına izin veren prosedürel mekanizmaya ve bu süreçte ortaya çıkabilecek çeşitli konulara odaklanılmaktadır. Bu sorunlardan biri, uyarlanabilir tercihlerdir; bu, yoksunluk durumlarında (bilgi, eğitim veya maddi nitelikte olsun) bireyler tarafından öznel olarak bildirilen tercihler, bu zararlı duruma uyan seçimler beyan eder.

Bir örnek, aile bakıcısı olarak rollerine evlerinin dışında ücretli iş yerine öncelik veren kadınların durumudur; bu, atfedilen toplumsal cinsiyet rolleri ile belirli bir kültürel ortama uyarlanabilir bir yanıt olarak görülebilecek bir seçenektir.

akademi222 takımı

Biyografinin Tamamını Gör