Akademik Veri Sunumlarında Vancouver Atıf Notasyonu

Akademik veri sunumları; tez savunmaları, konferans bildirileri, sınıf içi sunumlar, poster oturumları ve seminer gibi etkinliklerde yoğun şekilde kullanılır. Bu sunumlar, yalnızca görsel ve sözlü aktarımlardan ibaret değildir; aynı zamanda referanslandırılan verilerle akademik dürüstlük ilkesini taşıyan bilimsel iletişim araçlarıdır. Bu bağlamda, Vancouver atıf notasyonu, akademik sunumlarda kullanılabilecek en sistematik ve şeffaf atıf biçimlerinden biridir.

Bu yazıda, Vancouver sisteminin akademik veri sunumlarına nasıl entegre edileceği, slaytlar ve posterlerde atıf düzeni, görsel-işitsel materyallerde kaynak gösterimi, etkileşimli sunumlarda referans aktarımı ve sunum sonrası dokümantasyonda Vancouver notasyonunun kullanımı gibi konular derinlemesine ele alınacaktır.

Vancouver Atıf Notasyonu Nedir?

Vancouver atıf sistemi, metin içinde numaralandırılarak yapılan atıfları ve kaynakçanın bu numaralandırmaya göre sıralanmasını öngören bir yöntemdir. Metin içinde köşeli parantezle verilen rakamlar, ilgili bilginin hangi kaynaktan alındığını belirtir. Sunumlarda bu sistem, metin kadar görsellerde, tabloların alt açıklamalarında, grafik başlıklarında ve dipnotlarda da kullanılabilir.

Akademik Sunum Türleri ve Kaynak Gereklilikleri

Sunum türüne göre Vancouver notasyonunun uygulanma biçimleri farklılık gösterir:

• PowerPoint Slayt Sunumları: Slayt başlıkları altında veri içeriklerine referans verilir. Her slayt sonunda kaynak numaraları küçük puntoda gösterilir.

• Poster Sunumları: Grafik ve görsel materyallerin köşesine referans numarası yerleştirilir, posterde ayrı bir bölümde kaynaklar listelenir.

• Video Sunumlar: Görselin sağ alt köşesinde [1], [2] gibi numaralar belirir. Videonun sonunda kaynak listesi verilir.

• Etkileşimli Sunumlar (Prezi vb.): Etkileşimli kutulara referans butonları entegre edilir. İzleyicinin tıklayarak kaynağa ulaşabileceği bağlantılar sunulur.

Slaytlarda Vancouver Formatının Uygulanması

1. Metin Referansları:

   • “OECD verilerine göre öğrenci başarı düzeyleri yıllara göre değişiklik göstermiştir [3].”

   • Grafiklerde kullanılan istatistikler için grafik altına: “Kaynak: [4]”

2. Görsellerde Atıf:

   • Görselin sağ altına: “Görsel: [5]”

   • Telif hakkı içeren görsellerde mutlaka atıf yapılmalıdır.

3. Tablolar ve Şemalar:

   • Tablonun hemen altında: “Veri seti: [6]”

   • Tablonun başlığında belirtilen verilerin nereden geldiği açıklanmalıdır.

4. Slayt Altlığı:

   • Her slaytın en altında küçük puntoyla: “[7][8][9]” gibi toplu numaralar sunulabilir.

5. Sunum Sonu Kaynak Listesi:

   • Tüm kaynaklar kullanım sırasına göre dizilir.

   • Yazar adı, başlık, yayın yılı, sayfa bilgileri, URL ve erişim tarihi Vancouver stiline uygun yazılmalıdır.

Poster Sunumlarında Atıf Yöntemi

Poster sunumlarında genellikle sınırlı alan bulunduğu için atıf düzeni kompakt olmalıdır. Görsel ve grafiklerin altına numaralar eklenerek posterin alt kısmında küçük bir kutucuk içinde şu şekilde kaynaklar sıralanabilir:

[1] Demir A, Kaya S. Eğitimde Veri Tabanlı Yaklaşımlar. Ankara: Akademi Yayınevi; 2022.
[2] World Bank. Education Sector Review. 2021.

Bu yöntem hem okuyucunun dikkati dağılmadan bilgiye ulaşmasını sağlar hem de bilimsel sorumluluk duygusunu poster düzeyinde bile korur.

Video Sunumlarda Vancouver Formatı

• Zaman Etiketli Atıf: Sunum sırasında geçen her bilgi için konuşma anında köşeli parantezle numara eklenebilir. Örneğin: “…gibi birçok araştırmacı da belirtmiştir [12].”

• Alt Yazı İle Gösterim: Videonun alt kısmında altyazıya benzer şekilde “[15]” gibi numaralar belirir.

• Video Sonu Kaynak Listesi: Videonun sonunda ekranı kaplayan bir kaynak listesi sunulur, tercihen PDF bağlantısı verilir.

Sunum Dokümantasyonunda Vancouver Uygulaması

Sunumun ardından sunulan yazılı belgeler veya e-posta ile gönderilen özet dokümanlarda, slaytlarda geçen tüm referansların tekrar edilmesi gerekir. Bu belgelerde:

• Vancouver sistemine uygun bir “Kaynakça” bölümü oluşturulmalıdır.

• Slaytlardaki referans numaraları ile aynı sırada olmalıdır.

• Alıntı yapılan verilerin tekrar alındığı durumlarda doğrudan aynı atıf numarası kullanılmalıdır.

Etkileşimli Ortamlarda (Prezi, Canva vb.) Uygulama Taktikleri

Bu platformlarda Vancouver sistemini uygulamak için:

• Her veri bloğuna hiperlink içeren bir “kaynak kutusu” eklenebilir.

• Renkli numaralar ve üzerlerine tıklanarak açılan kaynak listeleri sunulabilir.

• İzleyici verinin üzerine geldiğinde görünen “tooltip” içine [x] şeklinde atıf yerleştirilebilir.

Vancouver Notasyonunun Sunum Kalitesine Etkisi

• Akademik Dürüstlük: Her bilginin kaynağı net olduğu için sahte veri riski düşer.

• İzleyici Güveni: Kaynağı gösterilen veriler daha inandırıcı görünür.

• Sistematiklik: Tüm sunum boyunca referans stili aynı kaldığı için profesyonellik algısı oluşur.

• Bilgi Takibi: İzleyici daha sonra ilgili kaynağa ulaşmak isterse kolaylıkla bunu sağlar.

Sunum Hazırlayanlar İçin Örnek Denetim Listesi

1. Her slaytta veri içeren ifadeler kaynakla desteklenmiş mi?

2. Kaynak numaraları tutarlı mı? [1], [2] vb.

3. Aynı kaynağa yapılan tekrar atıflarda aynı numara kullanılmış mı?

4. Sunum sonunda kaynak listesi Vancouver’a uygun yazılmış mı?

5. Görsellerin altına atıf eklenmiş mi?

6. Video varsa, sesli atıflar görsel olarak da belirtilmiş mi?

7. QR kod veya bağlantı ile kaynaklara yönlendirme yapılmış mı?

Vancouver Sistemine Uyumlu Sunum Örneği

Slayt başlığı: “Eğitimde Mobil Teknolojilerin Rolü”
İçerik: “Araştırmalara göre mobil cihazlar öğrenci başarısını %18 artırmıştır [3].”
Alt satır: “Grafik: OECD, 2022 [4]”
Slayt sonunda küçük punto: “[3][4]”
Sunum sonunda:

[3] Tanrıverdi Z. Mobil Cihazların Eğitimde Kullanımı. İstanbul: Eğitim Yayınları; 2020.
[4] OECD. Education at a Glance. 2022.

Sonuç

Akademik veri sunumlarında Vancouver atıf notasyonunun doğru uygulanması, hem sunumun güvenilirliğini hem de akademik saygınlığını artırır. Slayt, poster, video ya da etkileşimli sunum fark etmeksizin; her bilginin kaynağının şeffaf şekilde gösterilmesi, bilimsel üretimin temel koşullarındandır. Vancouver sisteminin görsel sunumlara adapte edilmesi, akademik sunumların sadece anlatım değil, kaynak aktarma açısından da bütünlük içinde sunulmasını sağlar. Bu sayede hem izleyici güveni kazanılır hem de akademik etik kurallarına uyum eksiksiz olarak sağlanmış olur.

Akademi Delisi, eğitim ve akademik destek alanında kapsamlı hizmetler sunan öncü bir platformdur. Öğrencilerin akademik başarılarına yön verirken, onları bilgiyle buluşturmayı ve potansiyellerini en üst düzeye çıkarmayı amaç edinmiş bir ekibiz. Sitemiz bünyesinde ödevlerden projelere, tezlerden makalelere kadar geniş bir yelpazede destek sağlıyoruz. Alanında uzman yazarlarımız, öğrencilere özgün içerikler sunarken, aynı zamanda onlara araştırma, analiz ve yazım konularında rehberlik ederek kendilerini geliştirmelerine yardımcı oluyor.

Akademik hayatın zorluklarıyla başa çıkmak artık daha kolay. Akademi Delisi olarak, öğrencilere sadece ödevlerinde değil, aynı zamanda araştırma projelerinde, tez çalışmalarında ve diğer akademik gereksinimlerinde de destek sağlıyoruz. Sunduğumuz kaliteli hizmetler sayesinde öğrenciler zamanlarını daha verimli bir şekilde kullanabilirler. Uzman ekibimiz, her bir öğrencinin ihtiyaçlarına özel çözümler üreterek, onların akademik hedeflerine ulaşmalarına katkı sağlar.

Gelişmiş kaynaklara erişimden akademik yazım kurallarına, araştırma yöntemlerinden kaynakça oluşturmaya kadar her aşamada öğrencilere destek sunan Akademi Delisi, eğitimde yeni bir perspektif sunuyor. Amacımız, öğrencilere sadece geçici çözümler değil, aynı zamanda uzun vadeli öğrenme ve başarıya giden yolda rehberlik etmektir.

İçerik Üreticisi

Biyografinin Tamamını Gör