CSE’ye Göre Veri Tabanı Referansları
Bilimsel araştırmaların vazgeçilmez yapı taşlarından biri, doğrulanabilir ve güvenilir verilerdir. Bu veriler çoğu zaman çeşitli veri tabanları aracılığıyla araştırmacılara sunulur. Tıbbi, biyolojik, istatistiksel, sosyolojik, ekonomik veya teknolojik alanda çalışan bilim insanları, hem ham veri hem de analiz edilmiş sonuçlara ulaşabilmek için veri tabanlarına başvururlar. İşte bu nedenle, akademik yazımda veri tabanı referanslarının doğru şekilde gösterilmesi hayati öneme sahiptir.
Council of Science Editors (CSE) stilinde, veri tabanı kaynaklarının nasıl yazılması gerektiği, erişim tarihinin nasıl belirtilmesi gerektiği, veri seti adı, sağlayıcı kurum ve URL bilgilerinin nasıl sunulacağı, kamuya açık ve lisanslı veri tabanları arasındaki farklar, etik kullanım kuralları, sık yapılan hatalar ve uygulamalı örnekler bu yazıda kapsamlı şekilde incelenecektir.
Veri Tabanı Kaynağı Nedir?
Veri tabanı kaynağı, belirli bir konuda yapılandırılmış ve kullanıcıya sistematik şekilde sunulan veri topluluklarını ifade eder. Veri tabanları şunları kapsayabilir:
-
Ulusal istatistik veri tabanları (TÜİK, Eurostat)
-
Akademik araştırma veri setleri (GenBank, PubChem, GEO)
-
Tıbbi veri tabanları (PubMed, Cochrane Library)
-
Ekonomik veri tabanları (World Bank, IMF, OECD)
-
Biyolojik/genetik veri havuzları
-
Online platformlar üzerinden sağlanan veri setleri (Kaggle, OpenML)
CSE’ye Göre Veri Tabanı Kaynağında Olması Gereken Bilgiler
-
Veri setinin adı
-
Veri sağlayıcı kurum ya da yazar
-
Yayın yılı (veya erişim yılı)
-
Veri tabanının adı ve sürümü (varsa)
-
Erişim tarihi
-
URL veya DOI
CSE Kaynakça Formatı – Genel Şablon
Format:
Veri Sağlayıcı. Yıl. Veri seti adı [veri tabanı]. Yayın yeri (ülke kodu): Sağlayıcı kurum. [accessed yıl ay gün]. URL
Örneklerle Veri Tabanı Kaynağı Yazımı
1. Ulusal İstatistik Kurumu Veri Tabanı
Türkiye İstatistik Kurumu. 2023. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçları [veri tabanı]. Ankara (TR): TÜİK. [accessed 2024 Jan 2]. https://data.tuik.gov.tr
2. Genetik Veri Tabanı (GenBank)
National Center for Biotechnology Information. 2022. GenBank Nucleotide Database [veri tabanı]. Bethesda (US): NCBI. [accessed 2024 Jan 5]. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/genbank
3. Ekonomik Veri Tabanı (World Bank)
World Bank. 2023. Global GDP statistics 1960–2022 [veri tabanı]. Washington (US): World Bank Group. [accessed 2024 Jan 7]. https://data.worldbank.org
4. Tıbbi Literatür Tabanı (PubMed)
U.S. National Library of Medicine. 2023. PubMed [veri tabanı]. Bethesda (US): NLM. [accessed 2024 Jan 8]. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
5. Online Araştırma Platformu (Kaggle)
Kaggle Inc. 2023. Covid-19 Global Forecasting Dataset [veri tabanı]. San Francisco (US): Kaggle. [accessed 2024 Jan 9]. https://www.kaggle.com/datasets
CSE Metin İçi Atıf – Veri Tabanları
Veri tabanları metin içinde şu şekilde atıf alır:
-
Kurumsal yazarsa:
(TÜİK 2023)
(World Bank 2023) -
Bireysel yazarsa:
(Smith ve Zhang 2022)
-
İlk kullanımda uzun, sonra kısa isimle:
(National Center for Biotechnology Information [NCBI] 2022)
(NCBI 2022)
CSE ve DOI’li Veri Setleri
Bazı veri tabanları DOI (Digital Object Identifier) numarası sağlar. Bu durumda URL yerine DOI kullanılmalıdır.
Örnek:
OECD. 2022. Education at a Glance dataset [veri tabanı]. Paris (FR): OECD. [accessed 2024 Jan 10]. https://doi.org/10.1787/888934054783
Erişim Tarihi Neden Gereklidir?
Veri tabanları zamanla güncellenir. Bu nedenle;
-
Veriye ne zaman erişildiği
-
Verinin o anki sürüm numarası (varsa)
mutlaka belirtilmelidir.
Açık Erişim vs. Lisanslı Veri Tabanları
| Tür | Açıklama | CSE’de Yazımı |
|---|---|---|
| Açık Erişim | Herkese açık ve ücretsiz | Standart şekilde yazılır |
| Lisanslı / Abonelikli | Kurumsal erişimle ulaşılan veri | Kurum adı, erişim şekli belirtilir |
Sık Yapılan Hatalar ve CSE’ye Göre Doğru Kullanımı
| Hatalı Uygulama | Açıklama | Doğrusu |
|---|---|---|
| Yalnızca URL yazmak | Kaynağın ne olduğu belirsiz olur | Sağlayıcı kurum, veri seti adı yazılmalı |
| Erişim tarihi vermemek | Verinin güncelliği sorgulanır | [accessed yıl ay gün] eklenmeli |
| Kendi oluşturulan veriyle karıştırmak | Veri tabanı değilse gösterilmez | Gerçek dışı atıf olur |
| DOI ile URL’yi birlikte vermek | Gereksiz tekrar | DOI varsa yalnız o verilir |
Veri Tabanı Kullanımında Etik İlkeler
-
Kullanılan verinin kaynağı mutlaka belirtilmeli
-
Verinin değiştirilip değiştirilmediği açıkça yazılmalı
-
Lisanslı veri kullanımında erişim hakkı doğrulanmalı
-
Açık verilerde bile kaynak gösterilmesi şarttır
-
Veri görselleştirmeleri (grafik, tablo vb.) alıntılanıyorsa ayrıca izin alınmalıdır
CSE Uyumlu Referans Yöneticilerinde (Zotero, EndNote) Ayarlar
-
Kaynak türü: “Dataset” veya “Database” seçilmeli
-
Author: Kurumsal ad (veya bireysel yazarlar)
-
Title: Veri seti adı
-
Date: Yayın/erişim yılı
-
Accessed: Gün/Ay/Yıl
-
URL/DOI: Bağlantı alanına tam yazılmalı
Sonuç
Veri tabanları, günümüz bilimsel çalışmalarının temel dayanaklarını oluşturur. Doğru ve geçerli verilere ulaşmak kadar, bu verilerin nasıl kaynak gösterileceği, çalışmanın güvenilirliği, tekrar edilebilirliği ve akademik etiği açısından büyük önem taşır. Özellikle dinamik ve sürekli güncellenen veri tabanlarında, erişim tarihi, veri sağlayıcı kurum, URL veya DOI gibi bilgiler, metni sadece desteklemekle kalmaz, aynı zamanda bilimsel bütünlüğü de güvence altına alır.
Bu yazıda, CSE stiline uygun olarak veri tabanı kaynaklarının nasıl yazılması gerektiği, hangi bilgilerin kaynakçada yer alması gerektiği, metin içinde nasıl atıf yapılacağı, DOI’li veri setlerinin nasıl gösterileceği ve erişim şeklinin neden belirtilmesi gerektiği detaylı biçimde anlatılmıştır.
Bir veri kaynağını kullanmak, onu sahiplenmek değil; doğru biçimde göstermekle anlam kazanır. CSE’nin sunduğu kaynak gösterim yapısı sayesinde, araştırmacılar veri kullanımı konusunda hem şeffaf hem de etik bir duruş sergileyebilir. Özellikle kamuya açık veri tabanlarıyla çalışan araştırmacılar için bu kurallar, bilginin doğruluğunu korumak ve verinin izlenebilirliğini sağlamak açısından vazgeçilmezdir.
Sonuç olarak, CSE stiliyle yazılmış bir bilimsel çalışmada veri tabanı kaynaklarının eksiksiz, doğru ve erişilebilir şekilde sunulması; yalnızca yazım kalitesini değil, aynı zamanda bilgiye karşı duyulan saygıyı da temsil eder. Bilimsel dürüstlüğün temel taşlarından biri olan bu uygulama, günümüz akademik dünyasında her zamankinden daha kritik bir rol üstlenmektedir.
Akademi Delisi, eğitim ve akademik destek alanında kapsamlı hizmetler sunan öncü bir platformdur. Öğrencilerin akademik başarılarına yön verirken, onları bilgiyle buluşturmayı ve potansiyellerini en üst düzeye çıkarmayı amaç edinmiş bir ekibiz. Sitemiz bünyesinde ödevlerden projelere, tezlerden makalelere kadar geniş bir yelpazede destek sağlıyoruz. Alanında uzman yazarlarımız, öğrencilere özgün içerikler sunarken, aynı zamanda onlara araştırma, analiz ve yazım konularında rehberlik ederek kendilerini geliştirmelerine yardımcı oluyor.
Akademik hayatın zorluklarıyla başa çıkmak artık daha kolay. Akademi Delisi olarak, öğrencilere sadece ödevlerinde değil, aynı zamanda araştırma projelerinde, tez çalışmalarında ve diğer akademik gereksinimlerinde de destek sağlıyoruz. Sunduğumuz kaliteli hizmetler sayesinde öğrenciler zamanlarını daha verimli bir şekilde kullanabilirler. Uzman ekibimiz, her bir öğrencinin ihtiyaçlarına özel çözümler üreterek, onların akademik hedeflerine ulaşmalarına katkı sağlar.
Gelişmiş kaynaklara erişimden akademik yazım kurallarına, araştırma yöntemlerinden kaynakça oluşturmaya kadar her aşamada öğrencilere destek sunan Akademi Delisi, eğitimde yeni bir perspektif sunuyor. Amacımız, öğrencilere sadece geçici çözümler değil, aynı zamanda uzun vadeli öğrenme ve başarıya giden yolda rehberlik etmektir.
akademik veri tabanı cse cse açık erişim veri tabanı cse citation data source cse citation eurostat cse citation kütüphane veri cse citation world bank cse data citation example cse data citation url cse data repository cse database kaynak düzeni cse dataset referans örneği cse formatı dataset cse kaynak data platformu cse kaynak gösterme veri tabanı cse kaynak veri gösterimi cse kaynak veritabanı cse kaynakça veri tabanı yazımı cse style database citation cse style online database cse url ve erişim yazımı cse veri erişim notu cse veri erişim tarihi cse veri kaynağı atıf cse veri kütüphane erişimi cse veri sağlayıcı yazımı cse veri seti alıntılama cse veri seti etik cse veri tabanı formatı cse veri tabanı kaynak cse veri tabanı örneği cse veri tabanı türleri cse veri türü citation dataset citation access cse dataset citation rules cse dataset source writing cse genbank cse citation kaggle dataset citation cse oecd data citation cse online veri tabanı cse örnek pubmed veri tabanı cse veri görselleştirme atıf cse veri kaynakları cse veri tabanı atıf cse veri tabanı etik kullanımı cse veri tabanı için doi veri tabanı kaynak gösterme cse veri tabanı kuralları cse veri tabanı yazımı cse veritabanı kaynak cse veriye atıf kuralları cse