Modelleme Türleri

Modelleme Türleri

Tıpkı mantıksal ve fiziksel modellerde olduğu gibi, ilişkiler bire bir veya birden çoğa olabilir (konu alanı modelleri çoktan çoğa ilişkileri de içerebilir ve mantıksal veri modellemeye benzer şekilde alt tiplemeyi de içerir. ):

Bire bir ilişki örnekleri olmamasına rağmen, arada bir ortaya çıkabilirler. Diğer ilişki türlerinden daha nadir olmalarının nedeni, bazen bire bir kavramların aynı konu alanının gerçekten küçük varyasyonları olması ve bu nedenle tek bir konu alanı içinde gösterilmesidir.

Bunlar, konu alanında, mantıksal veya fiziksel ayrıntı düzeylerinde oluşturduğumuz her veri modelinde en yaygın olanlardır.

Aşağıdakilerden bir örnek:

■■ Bir Müşteri birçok Sipariş verebilir.
■■ Sipariş, tek bir Müşteri tarafından verilmelidir.

Çoktan çoğa. Çoktan çoğa ilişkiler, kavramları üst düzeyde tutmanın güzelliğini gösterir. Konu alanı modelini bir mantıksal veri modeline dönüştürürken, her çoktan çoğa ilişkiyi çözmek için, bazı durumlarda ilişkisel varlık olarak adlandırılan ek bir varlık oluşturmamız gerekecek.

Mantıksal modellerde, bazen gerçek ticari varlıkları tanımlamayı zorlaştıran bu çağrışımsal varlıklardan birçoğuna sahip olabiliriz. Bir ilişkisel varlık için hayattaki temel amaç, katılan varlıkların her birinden birincil anahtarları çoktan çoğa bir ilişki içinde depolamak ve genellikle iş değeri sağlamamaktır.

Bir ilişkisel varlık ayrıca kendi veri öğelerine sahip olabilir ve ek iş kurallarına katılabilir. Bu, daha çok mantıksal bir veri modelleme konseptidir ve “Normalleşme Artışı ve Denormalizasyon Hayatta Kalma Rehberi”nin odak noktasıdır. Burada akılda tutulması gereken önemli olan, çoktan çoğa bir ilişkinin konu alanı modelinde ek kutular gerektirmediği ve bu nedenle daha az karmaşa olduğu ve daha önemli kavramlara odaklanmanın daha kolay olduğudur.

Çoktan çoğa bir ilişki örneği aşağıdaki gibi olacaktır:

■■ Bir Müşterinin birçok Hesabı olabilir.
■■ Bir Hesap, bir veya iki Müşteriye ait olmalıdır.

Alt Tipleme

Alt tipleme, ortak veri öğelerine veya ilişkilerine sahip iki veya daha fazla varlığın gruplandırılmasıdır. Soyutlamaya odaklandığımızda, “Soyutlama Güvenliği Kılavuzu ve Bileşenleri” alt tipini tartışacağız. Bir konu alanı modelinde, alt tipleme son derece yararlıdır. Alt tipler olarak adlandırılan iki veya daha fazla konu alanını süper tip adı verilen daha genel bir kavram altında gruplandırmamıza izin verir.

İş kurallarını bir süper tipe bağlamak, alt tiplerin her birine bağlanan gereksiz iş kurallarına sahip olma ihtiyacını ortadan kaldırır. Alt tipleme sembolünü, ortasında bir X bulunan yarım daire olarak not edeceksiniz. Bu, bir alt tip için Bilgi Mühendisliği sembolüdür.

Hesap süper türünden önceki orijinal kurallarımız şunlardır:

■■ Bir Müşteri, birçok Kredi Hesabına sahip olabilir.
■■ Bir Müşterinin birçok Borç Hesabı olabilir.
■■ Bir Kredi Hesabı, bir veya iki Müşteriye ait olmalıdır.
■■ Bir Borç Hesabı, bir veya iki Müşteriye ait olmalıdır.
■■ Bir Müşterinin sahip olabileceği Borç Hesabı veya Kredi Hesabı sayısında herhangi bir kısıtlama yoktur.

Alt tiplendirmeyi kullandığımız için Müşteri, hesap türleri yerine doğrudan Hesap ile ilgilidir. Dolayısıyla, Borç Hesabı ve Kredi Hesabı, bir hesabın ortak özelliklerini paylaşan ayrı konu alanlarıdır. Her ikisi de alt tiptir; Hesap süper tiptir. İş kurallarını temsil eden çizgileri her iki alt türü yerine doğrudan Hesap’a çizebiliriz.

Matematiksel modelleme çeşitleri
Modelleme Nedir
Sistem modelleme nedir
Matematiksel MODELLEME örnekleri
Bağlamsal modelleme nedir
Sistem MODELLEME Ders notları
Matematiksel MODELLEME nedir
Sistem modelleme çalışmaları hangi nedenlerle yapılır

Dolayısıyla, Hesapla ilgili iş kurallarımız artık aşağıdaki gibidir:

■■ Bir Hesap, Borç Hesabı veya Kredi Hesabı olabilir, ancak ikisi aynı anda olamaz.
■■ Bir Müşterinin birçok Hesabı olabilir.
■■ Bir Hesap, bir veya iki Müşteriye ait olmalıdır.
■■ Bir Müşterinin sahip olabileceği Hesap sayısında herhangi bir kısıtlama yoktur.

Alt tipleme olmadan, hem Borç Hesabı hem de Kredi Hesabı için iş kurallarını tekrarlamamız gerektiğini görebilirsiniz. Bu, konu alanı modelinde ek karmaşaya ve karışıklığa neden olabilir. İş kuralları herhangi bir şekilde Borç Hesabı ve Kredi Hesabından farklıysa, Hesap için tek bir kural yerine her kuralı ayrı ayrı göstermemiz gerekeceğini unutmayın.

Bir konu alanı modelinin birkaç genel amacı vardır. Birazdan tartışacağımız üç tür konu alanı modelinin her biri için daha spesifik hedefler vardır, ancak aşağıdaki hedefler tüm konu alanı modeli türleri için geçerlidir:

Geniş bir anlayış sağlar. Önceki bölümdeki Konu Alanı Kontrol Listesi, adları ve tanımları da dahil olmak üzere konu alanlarının her biri için bir anlayış sağlar. Eksik olan, bu konu alanlarının birbiriyle nasıl ilişkili olduğuydu. Bu nedenle, artık müşterinin ve hesabın ne olduğunu anladığımıza göre, bu iki kavram arasında varsa iş kurallarının neler olduğunu sormalıyız.

Konu alanı modeli, bu konu alanlarını birbirine bağlar ve bu konu alanları arasındaki bağımlılıkları ve kuralları görsel olarak gösterebilir. Konu alanı seviyesinde olduğumuz için çok geniş alanları kapsamak kolaylaşıyor. Tüm departmanları veya organizasyonları modelleyebiliriz; düzenleyici kurumlar gibi dış kavramlar; veya rakipler, gelecekteki mimariler vb.

Kapsamı tanımlar. Konu alanlarını ve iş kurallarını görsel olarak göstererek, analiz edilecek modelin bir alt kümesini daha kolay belirleyebiliriz. Konu alanı modelinde bu kadar geniş bir perspektifi ele alabildiğimiz için, kapsamı daha kolay yönetilebilir bir şeye indirgeyebiliriz. Örneğin, tüm lojistik departmanını modelleyebilir ve daha sonra bundan inşa etmek istediğimiz belirli bir lojistik uygulamayı kapsam dışında bırakabiliriz.

Yön sağlar. Konu alanı modeli ile bu kadar geniş bir alanı kapsayabildiğimiz için, planlanan ve mevcut uygulamaların nasıl bir arada var olacağının belirlenmesine yardımcı olabilir. İşletmenin bundan sonra hangi yeni işlevlere ihtiyaç duyacağı konusunda yön ve rehberlik sağlayabilir. Bir keresinde Latin Amerika’daki bir yönetim ekibiyle bir konu alanı modelini inceliyorduk.

Bu konu alanı modeli, tüm işleri için konu alanlarını ve bunların ilişkilerini içeriyordu. Bu modele bir ekip olarak bakabildik ve işletmenin hangi bölümlerinde yeterince çalışan uygulamalara sahip olduğunu ve hangi bölümlerinin ek uygulama geliştirmeye ihtiyacı olduğunu anlayabildik. Çalışma gerektiren bölümler, yoğun manuel çabanın veya değiştirilmesi veya geliştirilmesi gereken eski eski uygulamaların bir sonucu olabilir.

Bu ekibin üst düzey yöneticisi, bu tek sayfalık konu alanı modelinin gücünden o kadar etkilendi ki, bunun gelecekteki tüm gelişim için pusulamız olacağını belirtti. Bence pusula terimi, konu alanı modelinin mükemmel bir eşanlamlısıdır, çünkü konu alanı modelinin bir varış noktasına ulaşmamıza yardımcı olacak bir araç olduğunu ima eder. 

Bir resim bin kelime değerinde bir olup. Bu noktaya kadar, konu alanı analizimiz, tanım, kaynak ve kaynak gereksinimleri dahil olmak üzere her konu alanının farklı yönlerini tam olarak anlamamıza yardımcı olan çok değerli listeler ve elektronik tablolar üretti. Konu alanı modeli, bu bilgilerin çoğunu bir resimde bir araya getirir.

Bir konu alanı modeli, bir iş gereksinimleri belgesindeki metnin ne kadarının yakaladığını ve önceki bölümdeki bazı elektronik tabloların neler içerdiğini tek bir sayfada görsel olarak temsil edebilir. Örneğin, önceki yazımızda bir örneğini gördüğümüz bir konu alanı modeli kullanarak Konu Alanı Tahıl Matrisinden raporlama gerekliliklerini çizebiliriz.